Nepal

Himalaya

De Himalaya's
Het tot ieders verbeelding sprekende, overweldigende landschap van de Himalaya is het resultaat van een spannende geologische geschiedenis. De oerkrachten en processen die daarbij aan het werk zijn, spreken zeer tot de verbeelding. Zo is er de plaats waar eens het Indiase continent tegen, en vervolgens onder, dat van Azië schoof. Dat enorme geologische litteken loopt midden door Ladakh. In slechts een paar uur wandelen steek je over van het ene naar het andere voormalige continent.
Een enorme botsing
Ooit vormde het huidige schiereiland India samen met Afrika, Australië en Antarctica één continent in de buurt van de huidige zuidpool. Gondwana noemen geologen dit supercontinent. Ongeveer 100 miljoen jaar geleden begon het uiteen te vallen. Het Indiase continent dreef naar het noorden, en bereikte een slordige 50 miljoen jaar later de kust van Eurazië. Er volgde een enorme maar heel trage botsing, waarbij de rand van het Indiase continent zich in en onder het Euraziatische continent boorde.
De continenten werden eerst samengedrukt, zodat de geologische lagen werden opgeplooid tot bergen. Het Indiase continent schoof vervolgens onder het Euraziatische continent, dat daardoor omhoog kwam. Het Indiase continent werd naar beneden in de dik vloeibare aardmantel gedrukt, waardoor een extra opwaartse kracht ontstond. Die zorgde voor een verdere opheffing van de geologische lagen erboven. Het resultaat was het ontstaan van de hoogste bergen ter wereld. De hele gigantische kreukelzone aan beide zijden van het botsingsfront is de tegenwoordige Himalaya.
De botsing is nog niet afgelopen en ook de opheffing gaat nog steeds door. Sommige toppen groeien enkele centimeters per jaar. Maar het einde is in zicht: als de opwaartse kracht gelijk wordt aan het gewicht van bergen is het afgelopen. Vergelijk het maar met een dobber die onder water wordt getrokken en dan losgelaten.
 
Tekst: Jan Knaapen uit Trekking in ladakh

Hoogteziekte

Het menselijk lichaam functioneert het best op of nabij zeeniveau. Aan grotere hoogtes moet het lichaam zich aanpassen. Gebeurt dat te snel, dan ontstaat hoogteziekte.

Bij hoogtes boven 2500 meter is de kans op hoogteziekte reëel. Of je er last van krijgt, hangt af van je gezondheidstoestand, de snelheid van stijgen en of je voldoende rust neemt.
Hoogteziekte ontstaat door een verlaagde zuurstofspanning in de inademingslucht. Dat wil zeggen: hoe hoger je komt, hoe ijler de lucht en dus hoe minder zuurstof deze bevat. Het lichaam heeft dan veel moeite de benodigde zuurstof binnen te krijgen. Daarnaast raakt het lichaam echter ook gemakkelijker kooldioxide kwijt. Ook dat laatste is belangrijk om te weten. Het menselijk lichaam reageert door de aanmaak van meer rode bloed lichaampjes in het bloed. Dit proces heeft enige tijd nodig. Bovendien treden er veranderingen in de vochthuishouding van het lichaam op. Het feit dat je gemakkelijker koolzuur uit het bloed kwijtraakt heeft hier mogelijk iets mee te maken, maar daar is weinig exact over bekend.
Hoogteziekte kan tot ca. 5000 m optreden t.g.v. onvoldoende acclimatisatie. Tot op deze hoogte kan men, mits goed geacclimatiseerd, gedurende onbeperkte tijd verblijven. Daarboven, vanaf ca. 6000 m, is dit niet meer het geval. Naarmate men hoger boven de 6000 m komt treedt er een geleidelijk snellere afbraak van de algehele conditie op. Boven deze 6000 m grens kan, ook bij goed geacclimatiseerde personen, hoogteziekte wederom toeslaan. Zo kan een mens ten hoogste enkele dagen boven 8000 m verblijven zonder acuut hoogteziek te worden (ook Sherpa's niet). De absolute bovengrens waar een mens nog gedurende korte tijd in leven kan blijven is ca. 9000 m. De Everest zit daar dus vlak tegen aan!

Verschijnselen
De meest voorkomende symptomen van hoogteziekte zijn hoofdpijn (ondanks pijnstillers), misselijkheid, gebrek aan eetlust, slapeloosheid, duizeligheid, braken, kortademigheid zelfs in rust, ongewone moeheid en verminderde urineproductie.
Behandeling
Bij ernstige verschijnselen dien je direct maatregelen te nemen, want hoogteziekte kan leiden tot hersen- en longoedeem en kunnen de dood tot gevolg hebben. De beste maatregel tegen hoogteziekte is afdalen naar een lager niveau. Er bestaan ook medicijnen ter voorkoming of behandeling.
Voorkomen
Hoogteziekte is in de meeste gevallen te voorkomen als je de volgende tips in acht neemt:
  • Stijg langzaam, in uw eigen tempo en neem voldoende rust
  • Slaap op een lagere hoogte dan de hoogte die u overdag bereikt heeft
  • Neem na elke 1000 meter stijging een rustdag
  • Voorkom uitputting en uitdroging
  • Neem bij hoofdpijn paracetamol (werkt dit na twee tabletten niet, daal dan af)